Lái Thiêu với người SaiGon xưa.

Năm xưa, có bao chàng trai người Minh Hương bỏ tiền ra mua cho được chiếc giường lèo (giường bằng gổ, có chạm trỗ) với ước mong cưới được những cô con gái Việt hương sắc ở Lái Thiêu ? Không ai biết. Có điều tôi biết chắc là người Sài Gòn xưa mong cuối tuần đi Lái Thiêu đổi gió và ăn trái cây, nhứt là cứ độ từ tháng 5 đến tháng 8, là mùa trái cây ở Lái Thiêu chín rộ.
Đất Bình Dương - Thủ Dầu Một ra đời cùng lúc với lịch sử hình thành Sài Gòn - Đồng Nai, thuở Nguyễn Hữu Cảnh "mang gươm đi mở cõi". Đất Bình Dương nằm trong vùng chuyển tiếp giữa cao nguyên Nam Trung Phần với đồng bằng sông Cửu Long nên thế đất bằng phẳng hơi dốc, có độ cao trung bình 20-25m so với mặt biển, rất thích hợp với các loại cây công nghiệp và cây ăn trái. Và Lái Thiêu là một trong 5 quận thuộc tỉnh Bình Dương từ lâu đã nổi tiếng với vườn cây trải rộng trên diện tích 1,250 ha.

Thuở trước, Bình Dương là một phần của tỉnh Thủ Dầu Một. Đến tháng 12 năm 1899 tỉnh Thủ Dầu Một được thành lập từ Sở Tham biện Thủ Dầu Một, tách từ tỉnh Biên Hòa. Tới thời Việt Nam Cộng Hòa, tỉnh Bình Dương (là một trong 22 tỉnh của Nam Phần Việt Nam được thiết lập theo Sắc lịnh số 143-NV ngày 22 tháng 10 năm 1956) bao gồm tỉnh Thủ Dầu Một và một phần tỉnh Bình Long, có 5 quận, tỉnh lỵ là Phú Cường. Người Bình Dương trong lịch sử của mình đã làm nên di sản văn hóa miệt vườn “đặc trưng miền Đông” và làng nghề truyền thống điêu khắc gỗ, đồ gốm và tranh sơn mài, tiếng tăm vang lừng cả nước cho tới ngày nay.
Lái Thiêu cách Sài Gòn khoảng 20 km, thuở xưa là nơi nghỉ cuối tuần tuyệt diệu “dành riêng” cho người Sài Gòn. Lái Thiêu còn nổi tiếng là điểm hò hẹn của các lứa tuổi… Lái Thiệu tuyệt vời như thế nhưng hồi đó đâu phải người Sài Gòn nào cũng biết thưởng thức Lái Thiêu đâu!
Qua khỏi cầu Bình Triệu, theo Quốc lộ 13 đi khoảng 20 phút chúng ta sẽ đi vào Lái Thiêu, một vùng đất vườn cây xanh tốt, mát lạnh (trung bình 26 độ, mùa tết 24 độ C), không khí trong lành. Vào trong làng, sâu vào là những nhà vườn, nơi đây có sông có rạch đưa nước len lỏi vào từng góc vườn, có những con đường đất đỏ quanh co theo các lùm cây rợp bóng trái trĩu trên đầu…

Người Sài Gòn đến Lái Thiêu một phần vì tiếng đồn “Sầu riêng Lái Thiêu”.



Quả không sai! Nói đến Lái Thiêu không thể không nhắc cái tên “Sầu riêng Lái Thiêu”. Trái sầu riêng ở đây được liệt vào hàng ngon, bổ nhứt và đắt giá nhứt. Sầu riêng trồng được ở Lục Tỉnh nhưng trái không ngon bằng sầu riêng trồng ở Lái Thiêu.
Người Pháp gọi trái sầu riêng là Durian, hay Durion. Người Việt mình gọi là sầu riêng, và phải chăng tiếng “sầu riêng” do ta đọc trại từ tiếng “Djoerian” của người Malaysia mà ra chăng? Trái sầu riêng không giống trái mít như có người lầm tưởng!
Cây sầu riêng có tên khoa học là Durio Zibethinus, hay Durio Capparis thuộc họ thảo mộc Malvacées hay Bombacacerae, cùng họ với cây gòn- gạo, cây bông vải. Bổ tách trái sầu riêng ra, bên trong có nhiều múi như trái gòn, trái bông vải.
Cây sầu riêng nguyên thủy mọc ở rừng Malaysia, người ở đây gọi là cây Djoerian. Người Tàu sang Malaysia buôn bán, họ mang hột về trồng tại Ấn Độ, Thái Lan, Cambodia. Đến khi người Pháp chiếm Nam Kỳ, có một số cố đạo truyền giáo Gia Tô theo vô xứ Lái Thiêu, và những nhà truyền giáo nầy đã mang nhiều giống cây trái lạ từ các xứ khác vào đây, trong đó có cây sầu riêng. Người Lái Thiêu kể lại, vào năm 1890 có cố đạo người Pháp tên là Cernot đem hột sầu riêng từ xứ Nam Dương về trồng ở họ đạo Tân Quy. Có lẽ đây là cây sầu riêng đầu tiên của Lái Thiêu?
Cây sầu riêng cao lớn tới 20m. Lá hình bầu hơi dài, hoa mọc ở nhánh, trái to, vỏ có gai rất nhọn. Trái cho nhiều múi, mỗi múi có từ 1 đến 5 hột như hột mít. Hột có bao bọc một lớp cơm mềm, màu trắng vàng óng như màu mỡ gà, giống như múi mít mật, mít ráo.

Sầu riêng chín có mùi rất đặc biệt, gọi là mùi sầu riêng. Mùi xuất phát từ lớp cơm sầu riêng, bay xuyên qua vỏ tỏa ra ngoài. Mùi sầu riêng mạnh hơn mùi mít, người thích thì khen là thơm, ai không ưa thì cho là mùi “khó chịu”. Nói gì thì nói là hễ đã "chịu ăn" sầu riêng rồi thì thấy nó ngon-bùi-béo-thơm và ghiền luôn ...

Cây sầu riêng trổ bông ba đợt trong một năm, cho 60 đến 90 trái. Từ khi trổ bông đến khi trái đậu là 20 đến 25 ngày, và từ ngày trổ bông đến ngày kết trái và chín là 5 tháng. Mùa sầu riêng từ tháng 5 đến tháng 9 dương lịch. Sầu riêng khi “chín mùi” thì tự nhiên ban đêm rụng xuống gốc. Chủ vườn không ai để trái chín mùi cả, mà cắt sầu riêng trước khi chín, nhiều khi trái đem đi bán hãy còn xanh là vậy.
Mua sầu riêng phải là “người chuyên môn” mới biết trái sầu riêng nào ngon. Sầu riêng chín già bao giờ cũng ngon hơn trái non đem “dú ép” cho chín giả. Trái già nhìn vỏ có màu vàng đậm, gai nở cách xa nhau, gay to và đều. Trái vỏ còn xanh thì phần nhiều ruột chưa chín hết, cơm mỏng và không mềm. Cho nên khi mua, có người đòi người bán khoét một lỗ - gọi là thử: coi màu sắc, coi cơm cứng hay mềm, nếm ngọt lạt ... Vây mà nhiều lúc vẫn bị lầm!
Có người cho rằng sầu riêng ăn rất bổ, giúp nhuận tràng, ăn vô thấy hết mệt nhọc. Những người mà da khô hay nứt nẻ, có gai, nhất là phụ nữ, ăn nhiều sầu riêng sẽ làm cho da nhẵn mịn. Ngày xưa phụ nữ ở Malaysia thường lấy cơm của trái sầu riêng và mỡ của trái bơ làm thuốc xoa bóp cho da trở nên mịn, đẹp, chắc và bóng mịn.

Măng cụt Lái Thiêu cũng là trái cây níu kéo người Sài Gòn.



Măng cụt loại trái cây được xem là nữ hoàng của cây ăn trái nhiệt đới, trái có hình dáng đẹp dễ thương và chứa nhiều chất bổ dưỡng. Trái măng cụt chín có màu tím sẫm nhìn bắt mắt, bổ ra bên trong màu trắng tinh gợi cảm, hương thơm dịu mát quyến rủ, và bạn có thể ăn no mà không sợ đầy bụng.
Măng cụt Lái Thiêu trồng theo kỷ thuật cách 6-7m/cây theo hình vuông, tàn cây không được giáp nhau nên phải tỉa cành sau mỗi vụ thu hoạch. Măng cụt được trồng từ hột cũng có đặc tính giống như cây mẹ, độ 8 - 10 tuổi mới cho trái. Cây măng cụt trổ bông thay lá vào tháng 2, tháng 3. Mùa trái chín từ tháng 5 đến tháng 7.
Theo các nhà nghiên cứu trên thế giới thì măng cụt (Garania Mangostana Linn) là 1 trong 10 “siêu trái cây”, vì măng cụt là sự kết hợp hoàn hảo về nhiều mặt như: hương vị thơm ngon đặc sắc, hình dáng và màu sắc đẹp mắt, giàu dưỡng chất, có khả năng chống oxy hóa và giúp cơ thể chống lại được nhiều bệnh tật. Vỏ măng cụt được xắt lát, sấy khô, rồi nghiền thành bột trị bệnh kiết lỵ.
Măng cụt không chỉ có ở Lái Thiêu miền Đông, mà còn được trồng vùng Lục Tỉnh như Bến Tre, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng, và trong đó Bến Tre măng cụt trồng xen trong vườn dừa lão. Hiện nay toàn tỉnh Bến Tre có khoảng 4,500 ha đất trồng măng cụt, chiếm 77% diện tích cả nước vì ở Bến Tre cây măng cụt phát triển rất tốt.

Giai thoại kể rằng vào đầu thế kỷ 17, Lái Thiêu bấy giờ còn là một vùng đất hoang với bạt ngàn rừng rậm. Trong số những người Minh Hương đầu tiên đến lập nghiệp ở Lái Thiêu, có gia đình của một người đàn ông họ Lục làm nghề gốm. Con trai của ông là Lục Thành Tài đã đem lòng yêu một cô gái người Việt, nhà ở bên kia sông Rạch Tra. Hàng ngày, cô gái thường chèo ghe, chở mắm, khô đến bán cho lò gốm. Gia đình hai bên biết được, đều ngăn cấm nhưng hai người vẫn quyết tâm tìm đến nhau. Cuối cùng, mối tình của họ đã phải kết thúc bằng hai cái chết bi thương.Sau đó, trên mộ hai người mọc lên một loài cây lạ, trái của nó có vỏ ngoài xù xì, gai góc nhưng bên trong thì thơm ngon đến lạ lùng. Người dân địa phương đã đặt tên cây là sầu riêng để tưởng nhớ tới mối tình chung thuỷ của đôi trai gái và Lái Thiêu cũng nổi danh về trái cây từ đó.
Cây sầu riêng cao trên 20m, trái nặng từ 2 – 5kg, khi chín tự rụng xuống. Điều kỳ lạ là trái sầu riêng chỉ rụng vào ban đêm nên không hề có trường hợp rơi vào đầu người. Người cho đó là do sự linh nghiệm của chàng trai Minh Hương và cô gái Lái Thiêu.

***

Đất Bình Dương - Thủ Dầu Một ra đời cùng lúc với lịch sử hình thành Sài Gòn - Đồng Nai, thuở Nguyễn Hữu Cảnh "mang gươm đi mở cõi". Lái Thiêu là một trong 5 quận thuộc tỉnh Bình Dương từ lâu đã nổi tiếng với vườn cây trái. Lái Thiêu xưa là nơi hò hẹn của người Sài Gòn. Lái Thiêu là nơi người Sài Gòn cuối tuần đi đổi gió.
Lái Thiêu giờ đây ngày nào cũng phải đón khách, và đang chịu sự hủy hoại môi trường!
Lái Thiêu của người Sài Gòn xưa giờ đây phải chăng chỉ còn là kỹ niệm để nhớ để thương? Tiếc thay!

Cả miền Nam đâu cũng có món bánh bèo bì, cần gì phải đi đến Bình Dương để thưởng thức món ăn xưa nay vốn là món bình dân. Ấy vậy mà Tường Vân rất hào hứng nói: “Em có cô bạn, sẵn sàng một chiếc xe bảy chỗ, bốn giờ chiều anh nhớ tới, anh em mình đi Bình Dương ăn bánh bèo bì”.

Trong ký ức của tôi, Bình Dương chỉ là miệt cầu Ngang, nơi ngày còn đi học, vào những ngày Chủ Nhật, tôi “cõng” cô nàng cùng lớp hoặc cô tiểu thư hàng xóm trên chiếc xe đạp, ì ạch dặm đường gió bụi đến Lái Thiêu, “chun” vô vườn, kiếm gốc cây rậm rạp để ngồi ăn măng cụt, chôm chôm, bòn bon, đặc sản của Lái Thiêu, Bình Dương thời ấy. Ngày đó, trong túi tôi lúc nào cũng đem theo chai dầu Nhị Thiên Ðường, để khi các nàng bị kiến cắn, có cái mà thoa lên da trắng xuân thì của quí nương.
Ngày đó, có lúc tôi đi qua chợ Búng, nghe nói chợ này có món bún bì ngon lắm, có lúc túi cũng rủng rỉnh chút tiền, định bụng mời các em món bì bún cho biết với người ta nhưng kỳ cục thay chưa lần nào thực hiện được. Lý do đơn giản là chỉ sau khi mặt trời lặn, chợ tan, tôi mới tìm thấy lối ra khỏi vườn cây xanh trái ngọt. Ngu sao ngồi với con gái mà về sớm !.
Ngày nay, dân khấm khá ở Sài Gòn ai cũng có đất vàng, đất bạc ở Bình Dương, riêng một số “bạn nghèo cũ” của đất Bình Dương, nếu nay vẫn còn nghèo mà có dịp trở lại, đi lớ ngớ là lạc đường.

Trên chiếc xe do chính chủ nhân, Yến, một thiếu phụ Hà Nội, người có gương mặt buồn rười rượi cầm lái. Buổi chiều xuân muộn ở hướng Ðông Bắc Sài Gòn, mây và gió cũng thấp thoáng sắc u hoài không duyên cớ. Ba người: Yến, Tường Vân và Nguyên không có ký ức về món bánh bèo bì và đất, gió Bình Dương. Trong khi tôi, Nguyễn Viện, anh Trần Quang và Văn Phương, mỗi người một mẩu chuyện hướng về những góc thơ mộng ký ức Bình Dương xưa.
Không cần phải gọi, vùng ký ức này cũng tự nhiên thấp thoáng món bánh bèo bì. Ký ức không có tuổi, ký ức về một món ăn lại hoàn toàn là một đứa bé. Với đứa bé ấy, cảnh vật có thể khác nhưng nước miếng thèm ăn, hương vị kích thích từ một món ngon cũ không bao giờ khác.
Và từng ấy con người tuổi trung niên ngồi trong chiếc xe, mỗi người đều có riêng một “khẩu cảnh” với món bánh bèo bì. Nhưng với riêng người “tình đầu” thì nỗi hào hứng dễ bốc hơn. Không chộn rộn sao được khi “danh và vị” của món ăn này, ngày nay đã là một thứ “báu vật” của một địa phương nổi tiếng hào phóng không kém gì Sài Gòn. Không nôn nao sao được khi mà món bánh bèo, món bún mỗi vùng mỗi khác, thế thì “dung nhan“ của cô nàng bánh bột gạo ở đất người đẹp Thẩm Thúy Hằng ra sao !

Chúng tôi đến Bình Dương lúc năm giờ. Dù là dân đô thị quen ăn muộn, ngủ trễ nhưng không ai tránh được chuyện chuông đồng hồ sinh học réo lên vào lúc chim chuẩn bị về tổ, gà vô chuồng. Nguyễn Viện, ngồi phía trước, nhà văn “dễ thương vô bờ” khi đưa ra phác thảo kế hoạch ăn uống. Nguyễn Viện nói: “Bình Dương có hai quán bánh bèo bì nổi tiếng. Kế hoạch của mình là vào quán mới, tên là Mỹ Liên, quán này nghe nói trẻ tuổi hơn, mới xây lại nhưng ngon hơn nên mình vào ăn bánh bèo trước. Sau đó mình đến quán sáu mươi năm tuổi ăn bì bún. Cả chuyến đi này chỉ ăn bánh bèo với bì bún nên để dành bụng mà ăn”.
Nằm ngay bên đường vào thị xã Thủ Dầu Một, quán Mỹ Liên thoạt trông chỉ thấy giống một tiệm chạp phô. Chiều thứ Bảy khách ăn đông như đi chùa ngày rằm. Ðời nay là vậy, nếu gặp cảnh người xe nườm nượp thì y như rằng không là trung tâm nhậu nhẹt cũng đích thị là quán ăn ngon.
Trong quán, tầng trệt, tầng lửng, lầu một hết bàn, may mà chúng tôi còn “giành” được cái bàn ở tầng trên cùng. Lúc lên cầu thang nhìn xuống gian bếp, thấy lủ khủ thau, thúng đựng Rau tươi, bún, bì, bánh tráng, người nhà bếp có hơn cả chục, ai cũng hối hả, lăng xăng. Rồi đi qua từng tầng, nhìn cảnh khách ngồi ăn, ngồi chờ. Toàn cảnh quán Mỹ Liên này, khiến chúng tôi hình dung đến đám giỗ của một gia đình nhà giàu tỉnh lẻ.
Lúc người đàn ông phục vụ đến kêu chúng tôi gọi món. Tất nhiên là chúng tôi gọi “cho bảy dĩa bánh bèo”. Chính người đàn ông này cho chúng tôi biết quán có trên một trăm năm tuổi. Khởi nghiệp bán bánh bèo bún bì là một người đàn bà, với cái gánh hàng rong bên đường. Bà bán cho khách ăn ngồi chồm hổm không kịp, nên từ từ kê bàn lúp xúp lấn vô sân, rồi sau đó vô nhà trên, nhà dưới, đến đời nay mới lên lầu.
Người đàn ông phục vụ có miệng cười thấy hai hàm răng này nói: “Bà chủ quán hiện nay đã sáu mươi ba tuổi, bà là cháu ngoại của bà gánh bánh bèo hồi xưa. Mấy anh cứ tính ra thì biết cố cựu cỡ nào”.
Theo lời anh bán hàng kể, quán Mỹ Liên mới thật là quán bánh bèo bì xưa nhất ở đất Thủ Dầu Một. Chúng tôi thấy kiến thức “lịch sử bánh bèo bì” ở đất Bình Dương của mình là sai. Thiệt tình mà nói, xứ mình đâu có nhà sử học ẩm thực hay bộ từ điển món ăn nào để tra cứu. Về văn minh ăn uống, ai đồn sao nghe vậy, dẫu có trật lất, trật lơ cũng đâu có gì mắc cỡ!
Nhưng khi nghe tin bánh bèo bún bì của quán này, năm 1999 được tỉnh Bình Dương cử đi thi món ngon cả nước và trúng giải nhất, được cấp bằng lộng kính, treo lên tường hẳn hoi thì đương nhiên thực khách tứ phương ưng chuyện ăn ngon mà thiếu kiến thức ắt cũng phải trầm trồ. Ra vậy ! Dân Nam Kỳ bán đồ ăn vốn coi trọng tiếng khen của thực khách hơn là chuyện lòe cái bằng chứng nhận hạng “dzách lầu”. Nhưng một khi chủ quán chịu trưng lên cho bá tánh xa gần biết cái “miếng giấy” đó, ắt phát xuất từ lòng tự hào hơn là nhu cầu bon chen cạnh tranh thời buổi kinh tế thị trường bát nháo.

Bánh bèo làm bằng bột gạo. Vì là món bình dân để ăn chơi nên không nhất thiết phải làm bằng một thứ gạo thơm ngon đắt tiền. Nhưng hầu như cái bánh bèo nào cũng ngon lành.
Nếu hiểu ‘tiến trình” từ một loại gạo bình thường, làm thành bột, thành bánh thì sẽ vỡ lẽ. Mỗi cái bánh bèo là một cuộc đời của những hạt gạo tắm gội trong nước, hay văn vẻ hơn là thanh lọc trong nguồn cội của nước.
Tôi nhớ ngày xưa, má tôi làm bánh bèo như vầy. Khởi đầu, bà sai mấy chị tôi đổ nước uống, thường là nước mưa vào gạo để ngâm qua đêm. Hôm sau mấy chị tôi lại đổ nước, gút cho tới khi nào bốc gạo lên ngửi không còn mùi chua, do lên men của cám gạo gặp nước. Sau đó má tôi biểu ra nhà sau rửa sạch cối đá mà xay. Tôi ham ăn bánh bèo nhưng ghét chuyện má tôi làm bánh bèo đãi khách, vì xay bột mỏi tay lắm. Hạt gạo đã xay thành bột, bột hòa trong nước, gọi là bột nước. Lúc này má tôi mới ra tay, bà đổ bột nước vô một cái bao vải, cột miệng thật chặt, sau đó bắt tôi bưng cái cối đá đè lên, để qua đêm. Lúc đó tôi suy diễn chuyện má tôi tự tay cột chặt miệng bao, bao bột nước là cô gái được má tôi xe duyên cùng anh chàng cối đá. Giống như chuyện đàn ông đàn bà ngủ với nhau qua đêm. Sáng hôm sau nước đục trong bao bột chảy hết, phần gạo còn lại kết tinh trắng ngần. Chưa hết, má tôi lại gọi mấy chị em tôi đem mấy cái nia tre ra, rồi thay nhau ngắt từng cục bột trải lên nia, đem phơi nắng. Bột làm bánh bèo sau khi tắm gội trong nắng sẽ khô đi và chờ má tôi đổ bánh, bà sẽ canh liều lượng khách ăn mà sử dụng, phần bột khô còn lại để dành cho lần đổ bánh khác. Ðể có được thứ bột đúng tiêu chuẩn đổ bánh, một lần nữa, bà lại quậy bột với nước, chất tinh anh trong trắng của gạo lại được hòa vào nguồn nước.
Quê tôi dùng từ đổ bánh bèo chớ không nói làm bánh bèo. Ngày đó, đất gốm xứ Bình Dương này có sản xuất một loại chén nhỏ chuyên dùng cho việc đổ bánh bèo. Ðổ bánh là một nghệ thuật, khi đổ (rót) bột, tay đổ dứt hột (giọt bột) thì bột bánh phải vừa ngám, tròn đầy cái chén, không hao bột, không thiếu bột, có vậy, sau khi hấp chín mỗi cái bánh bèo mới bung nở như một nụ xuân thì, trông xinh đẹp biết bao !

Bánh bèo Bình Dương nhân đậu xanh. Cũng có thể hình dung màu xanh của đậu như nhụy hoa tô điểm cho cánh hoa bánh bèo trắng ngần, gọi mời những cái miệng bướm, miệng ong thèm ăn. Kèm thính gạo trộn với bì (da và thịt heo nạc) rắc phủ trên bánh bèo. Thính như là thứ phấn hoa đậm hương, khiến cho hương vị của bánh bèo quyến rũ vô cùng.
Người miền Nam ưa ăn thính. Món bì ăn cơm tấm cũng được trộn thính và gần như thính là một món đặc biệt được dùng cho các món bì. Thính làm từ gạo, hạt gạo sau khi nhảy múa (rang) trong chảo, trong nồi với lửa tới khi cháy bén, tỏa mùi thơm khen khét. Rang bén mùi khét thôi chớ không được phép khét. Ðể đạt được chuẩn mực này người rang phải có kinh nghiệm và chính kinh nghiệm lâu năm mà một số bà buôn gánh, bán bưng đạt được tới nghệ thuật rang thính. Bà nội trợ nào cũng rang được thính, nhưng làm món bì mà rang thính không có bí quyết riêng thì không mong gì tiệm ăn của mình trở thành trứ danh.
Món bánh bèo bì, bún bì, bì cuốn Mỹ Liên quả là có thứ thính đặc biệt không thể nhầm lẫn hay bắt chước. Ở các quán bán món bì nổi tiếng khác cũng vậy. Còn hỏi đặc biệt cỡ nào thì phải tự mình ăn, tự mình so sánh mới biết.

Khi bảy dĩa bánh bèo được bưng ra thì trời cũng vừa sập tối. Diễn viên gạo cội của điện ảnh Sài Gòn, anh Trần Quang dùng khăn giấy lau đũa muỗng những cử chỉ chầm chậm của anh phần nào cho thấy vẻ trân trọng món bánh bèo bì. Có lẽ không ít hơn ba mươi năm anh mới “gặp lại” món bánh bèo Bình Dương. Lúc từ Mỹ về Việt Nam, anh không nghĩ rằng lại có “duyên” ăn món này.
Bởi vậy, không phải người sang hay có tiền là đương nhiên được gặp lại món ngon ngày cũ. Cái thú ăn uống trên đời có khi phải có duyên mới được toại ý.

Anh Trần Quang dùng đũa chạm vào từng cái “hoa” bánh bèo thật nhẹ nhàng, anh từ từ ăn, chắc là muốn cho hương vị bánh bèo từ từ thấm vào khẩu vị. Có thể đó là phong cách ăn quí phái của những người Bắc xưa. Cũng có thế là anh đang cảm nhận cho hết vị ngon của mỗi cái bánh bèo bì, rau thơm, nước mắm, những vị ngon thiệt tình của món ăn miền Nam, vị ngon chừng như biết chia sẻ nỗi ẩn ức sâu kín của thân phận người lưu vong.
Lúc ăn gần hết dĩa bánh bèo, tôi mới để ý chỉ có tôi và anh chàng nông dân ngồi bàn bên cạnh là lấy muỗng múc nguyên cái bánh bèo, nước mắm chanh đường, rau thơm cho một lúc trọn vẹn vô miệng. Phải ăn uống đúng phong cách vùng miền mới thấy ngon thấy đã là vậy !
Tôi hỏi Yến: “Sao thấy cô ăn không mạnh miệng?”. Cô nói: “Mới lần đầu ăn nên lạ”. Tôi lại hỏi: “Thấy bánh bèo sao ?”. Nghĩ một lúc, Yến nói: “Nước mắm ngọt quá, không quen !”. Tường Vân giải thích: “Miền Bắc thích nước chấm có vị chua hơn. Trong này ăn ngọt quá !”. Mỗi món ngon của từng miền đất vốn tự nhiên đã tồn tại trong chiều dài thời gian và không gian văn hóa đặc thù. Tự món ngon đó đã dung chứa mọi khác biệt của khẩu vị. Và có lẽ những ai có cuộc sống từng trải đều có thể chiêm nghiệm rằng: khi nói con người có quyền thay đổi món ăn theo khẩu vị thì ngược lại món ăn cũng có đủ năng lực làm thay đổi con người.
Tôi khoái ăn bánh bèo bì Bình Dương, trước tiên là vì nó ngon đến mức tự tại.